منابع تاریخی، تعداد مشهور شهدای کربلا را ۷۲ نفر عنوان می‌کنند اما در عین حال، برخی دیگر تعداد شهدا را حتی تا ۱۵۵ نفر هم ذکر کرده‌اند.
حجت‌الاسلام سیدمحمود طباطبایی‌نژاد، مدیرگروه پژوهشی دانشنامه امام حسین(ع) در گفت‌وگو با فارس گفت: مشهورترین تعداد شهدای کربلا ۷۲ نفر است اما وقتی در منابع مختلف بررسی می‌کنیم به تعدادی از اسامی می‌رسیم که به دلیل آنکه در آن زمان نقطه‌گذاری کمتر انجام می‌شد ممکن است بعضی از این اسامی با هم مشترک بوده، شبیه هم باشند یا اشتباه شده باشد.
وی اظهار داشت: گروه تحقیقاتی دانشنامه امام حسین(ع) ادعایی ندارد مبنی بر اینکه تعداد شهدای کربلا حتما ۱۵۵ نفر است، بلکه تعداد و اسامی را از زیارت ناحیه مقدسه و سایر منابع مستندی که وجود داشته، بیان کرده است.
بنابراین با توجه به اینکه تعداد دقیق شهداى کربلا، مشخص نیست اما برای اینکه بتوانیم استفتایی میان تعداد و اسامی شهدایی که همراه اباعبدالله الحسین(ع) به شهادت رسیده‌اند، داشته باشیم این اسامی را از کتاب «دانشنامه امام حسین(ع)» برای علاقه‌مندان ذکر می‌کنیم.
شهداى واقعه کربلا را به چهار دسته مى‌توان تقسیم کرد: شهدای کربلا از اصحاب پیامبر(ص)، شهدای کربلا از یاران امام علی(ع)، شهدای کربلا از اهل‌بیت امام حسین(ع) و شهدای کربلا از یاران امام حسین(ع).
اسامی شهدای کربلا از یاران حسین علیه السلام طبق روایاتی که نگارندگان از لابلای کتب تاریخ بدست آورده‌‌اند از بنی هاشم و غیربنی هاشم ، بدین شرح ذکر شده است:
فرزندان امیرالمؤمنین علیه السلام
-
ابو بکر بن علی؛ (که شهادت وی با شک و تردید ذکر شده است.)
فرزندان امام حسن علیه السلام
فرزندان امام حسین علیه السلام
-
ابراهیم بن الحسین؛ (این نام را ابن شهر آشوب در کتاب خود آورده و تعداد دیگری نیز بدان اضافه کرده است.)
فرزندان عبدالله بن جعفر
فرزندان عقیل بن ابی طالب
-
احمد بن محمد الهاشمی؛ (هر چند که در میان کتب تاریخی نامی از این شخص برده نشده و نه جزء فرزندان عباس و نه غیر او ذکری به میان نیامده اما وی را نیز ابن شهر آشوب آورده است.)
یاران امام از غیربنی هاشم که در واقعه کربلا به شهادت رسیده‌اند به ترتیب حروف الفبا
-
حارث بن نبهان (آزاد شده حمزه)
-
زاهر بن عمرو الکندی (آزاد شده عمرو بن حمق)
-
شبیب (آزاد شده حارث جابری)
-
شوذب (آزاد شده بنی شاکر)
-
عامر بن حسان بن شریح بن سعد بن حارثه بن لام بن عمرو بن طریف بن عمرو بن بشامه بن ذهل بن جدعان بن سعد بن قطره بن طی.
-
عبد الله بن ابی بکر (چنان که جاحظ در کتاب الحیوان آورده وی از کسانی است که در واقعه کربلا به شهادت رسیده است.)
-
واضح الرومی (آزاد شده حارث سلمانی)
اسامی قاتلان شهدای کربلااز آل ابی طالب تا آنجا که در تاریخ آمده، به این ترتیب است: (اول اسم شهدا آمده و سپس اسامی قاتلان)
۱- امام حسین(ع): شمربن ذیالجوشن، سنان بن انس نخعی، حصین بن تمیم، خولی بن یزید و زرعه بن شریک.
۲- علی اکبر(ع) پسر امام حسین(ع): مره بن منقذ و همیارانش.
۳- عبدالله بن حسین پسر شیرخوار امام حسین که معروف به علی اصغر است: حرمله بن کاهل اسدی.
۴- عبدالله بن علی پسر امیر المؤمنین(ع): هانی بن ثبیت حضرمی.
۵- ابوالفضل العباس بن امیرالمؤمنین: یزید بن رقاد و حکیم بن طفیل.
۶- جعفربن امیرالمؤمنین(ع): هانی بن ثبیت حضرمی.
۷- عثمان بن امیرالمؤمنین(ع): خولی بن یزید و ابانی داری.
۸- محمدبن امیرالمؤمنین(ع): ابانی داری.
۹- ابوبکر بن حسن بن علی(ع): عبداله بن عقبه غنوی.
۱۰- عبد الله بن حسن بن علی(عِ: حرمله بن کاهل اسدی.
۱۱- قاسم بن حسن بن علی(ع): عمربن سعد بن نفیل ازدی.
۱۲- عون بن عبدالله بن جعفر طیار: عبدالله بن قطبه بهانی.
۱۳- محمدبن عبدالله جعفرطیار: عامربن نهشل تمیمی.
۱۴ جعفربن عقیل بن ابی طالب: بشر همدانی.
۱۵- عبدالرحمن بن عقیل بن ابی طالب: عثمان بن خالد جهنی.
۱۶- عبدالله بن مسلم بن عقیل بن ابی طالب: عامربن صعصعه.
۱۷- ابوعبیدالله بن مسلم بن عقیل بن ابی طالب: عمروبن صبیح صیدادی.
۱۸- محمدبن ابی سعید بن عقیل بن ابی طالب: لقیط بن ناشر جهنی.
این تعداد از شهدای کربلا از خاندان ابی طالب هستند و از آنجا که آل ابی طالب و آل علی مقام ولایی در بین مسلمانان داشتند اسامی قاتلان شهدای کربلا از این خاندان در تاریخ ضبط شده است ولی بیشتر شهدای کربلا قاتلانشان ضبط نشده است.
۱۹- سلیمان، آزاد شده امام حسین(ع): سلیمان بن عوف حضرمی.
۲۰- مسلم بن عوسجه اسدی: عبدالله ضبابی، عبدالله بن خشکاره و مسلم بن عبدالله ضبابی.
۲۱- زهیر بن قین: کثیر بن عبدالله و مهاجربن اوس تمیمی.
۲۲- حبیب بن مظاهر اسدی: حصین بن نمیر، بدیل بن صریم و یک مرد تمیمی.
۲۳- حربن یزید ریاحی: ایوب بن مسرح و همدستانش.
۲۴- بریربن خضیر همدانی: بحیربن اوس ضبی.
۲۵- همسر وهب بن عبدالله بن حباب کلبی: غلام شمربن ذی الجوشن.
۲۶- عمیربن عبدالله مذحجی: مسلم ضبابی و عبدالله بجلی.
۲۷- هلال بن نافع: شمر بن ذی الجوشن.
۲۸- ابوعمرو نهشلی: عامربن نهشل ثعلبی
ثبت دیدگاه