- سایت جامع محرم – ترویج فرهنگ عاشورایی در فضای مجازی - https://moharam.com/fa -

اسامی شهدا و قاتلان شهدای کربلا

منابع تاریخی، تعداد مشهور شهدای کربلا را ۷۲ نفر عنوان می‌کنند اما در عین حال، برخی دیگر تعداد شهدا را حتی تا ۱۵۵ نفر هم ذکر کرده‌اند.

حجت‌الاسلام سیدمحمود طباطبایی‌نژاد، مدیرگروه پژوهشی دانشنامه امام حسین(ع) در گفت‌وگو با فارس گفت: مشهورترین تعداد شهدای کربلا ۷۲ نفر است اما وقتی در منابع مختلف بررسی می‌کنیم به تعدادی از اسامی می‌رسیم که به دلیل آنکه در آن زمان نقطه‌گذاری کمتر انجام می‌شد ممکن است بعضی از این اسامی با هم مشترک بوده، شبیه هم باشند یا اشتباه شده باشد.

وی اظهار داشت: گروه تحقیقاتی دانشنامه امام حسین(ع) ادعایی ندارد مبنی بر اینکه تعداد شهدای کربلا حتما ۱۵۵ نفر است، بلکه تعداد و اسامی را از زیارت ناحیه مقدسه و سایر منابع مستندی که وجود داشته، بیان کرده است.

بنابراین با توجه به اینکه تعداد دقیق شهداى کربلا، مشخص نیست اما برای اینکه بتوانیم استفتایی میان تعداد و اسامی شهدایی که همراه اباعبدالله الحسین(ع) به شهادت رسیده‌اند، داشته باشیم این اسامی را از کتاب «دانشنامه امام حسین(ع)» برای علاقه‌مندان ذکر می‌کنیم.

شهداى واقعه کربلا را به چهار دسته مى‌توان تقسیم کرد: شهدای کربلا از اصحاب پیامبر(ص)، شهدای کربلا از یاران امام علی(ع)، شهدای کربلا از اهل‌بیت امام حسین(ع) و شهدای کربلا از یاران امام حسین(ع).

اسامی شهدای کربلا از یاران حسین علیه السلام طبق روایاتی که نگارندگان از لابلای کتب تاریخ بدست آورده‌‌اند از بنی هاشم و غیربنی هاشم ، بدین شرح ذکر شده است:

فرزندان امیرالمؤمنین علیه السلام

  1. ابو بکر بن علی؛ (که شهادت وی با شک و تردید ذکر شده است.)
  2. عمر بن علی
  3. محمد الاصغر بن علی
  4. عبدالله بن علی
  5. عباس بن علی
  6. عبدالله بن العباس بن علی
  7. جعفر بن علی
  8. عثمان بن علی

فرزندان امام حسن علیه السلام

  1. قاسم بن حسن
  2. ابو بکر بن حسن
  3. عبدالله بن حسن
  4. بشر بن حسن

فرزندان امام حسین علیه السلام

  1. علی اکبر
  2. علی اصغر
  3. ابراهیم بن الحسین؛ (این نام را ابن شهر آشوب در کتاب خود آورده و تعداد دیگری نیز بدان اضافه کرده است.)

فرزندان عبدالله بن جعفر

  1. محمد بن عبدالله بن جعفر
  2. عون بن عبدالله بن جعفر
  3. عبیدالله بن عبدالله بن جعفر

فرزندان عقیل بن ابی طالب

  1. مسلم بن عقیل
  2. جعفر بن عقیل
  3. جعفر بن محمد بن عقیل؛ (نام وی را نیز ابن شهر آشوب ذکر کرده است.)
  4. عبد الرحمن بن عقیل
  5. عبدالله الاکبر بن عقیل
  6. عبدالله بن مسلم بن عقیل
  7. عون بن مسلم بن عقیل
  8. محمد بن مسلم بن عقیل
  9. محمد بن ابی سعید بن عقیل
  10. احمد بن محمد الهاشمی؛ (هر چند که در میان کتب تاریخی نامی از این شخص برده نشده و نه جزء فرزندان عباس و نه غیر او ذکری به میان نیامده اما وی را نیز ابن شهر آشوب آورده است.)

یاران امام از غیربنی هاشم که در واقعه کربلا به شهادت رسیده‌اند به ترتیب حروف الفبا

  1. ابراهیم بن الحصین
  2. ابو الحتوف بن الحارث الانصاری
  3. ابو عامر النهشلی
  4. ادهم بن امیه العبدی
  5. اسلم ترکی (آزاد شده امام حسین علیه السلام)
  6. امیه بن سعد الطایی
  7. انس بن الحرث کاهلى
  8. أنیس بن معقل الاصبحی
  9. بریر بن خضیر الهمدانی
  10. بشر بن عبد الله الحضرمی
  11. بکر بن حی التیمی
  12. جابر بن الحجاج التیمی
  13. جابر بن الحارث السلمانی
  14. جبله بن علی الشیبانی
  15. جناده بن کعب الانصاری
  16. جندب بن حجیر الخولانی
  17. جون (آزاد شده ابوذر)
  18. جوین بن مالک التمیمی
  19. حارث بن امرئ القیس الکندی
  20. حارث بن نبهان (آزاد شده حمزه)
  21. حباب بن الحارث
  22. حباب بن عامر الشعبی
  23. حبشى بن قیس نهمى
  24. حبیب بن مظاهر اسدى
  25. حجاج بن بدر السعدی
  26. حجاج بن مسروق الجعفی
  27. حر بن یزید الریاحی
  28. حلاس بن عمرو الراسبی
  29. حنظله بن اسعد اشبامی
  30. حنظله بن عمرو الشیبانی
  31. رافع آزاد شده مسلم الازدی
  32. زاهر بن عمرو الکندی (آزاد شده عمرو بن حمق)
  33. زهیر بن بشر الخثعمی
  34. زهیر بن سلیم الازدی
  35. زهیر بن القین البجلی
  36. زیاد بن عریب الصائدی
  37. سالم آزاد شده بنی المدینه الکلبی
  38. سالم آزاد شده عامر عبدی
  39. سعد بن الحارث الانصاری
  40. سعد آزاد شده علی بن ابی طالب
  41. سعد آزاد شده عمرو بن خالد صیداوی
  42. سعید بن عبد الله الحنفی
  43. سلمان بن مضارب البجلی
  44. سلیمان آزاد شده حسین ع
  45. سوار بن منعم النهمی
  46. سوید بن عمرو بن ابی المطاع
  47. سیف بن الحارث بن سریع الجابری
  48. سیف بن مالک العبدی
  49. شبیب (آزاد شده حارث جابری)
  50. شوذب (آزاد شده بنی شاکر)
  51. ضرغامه بن مالک
  52. عائذ بن مجمع العائذی
  53. عابس بن ابی شبیب الشاکری
  54. عامر بن حسان بن شریح بن سعد بن حارثه بن لام بن عمرو بن طریف بن عمرو بن بشامه بن ذهل بن جدعان بن سعد بن قطره بن طی.
  55. عامر بن مسلم العبدی
  56. عباد بن المهاجر الجهنی
  57. عبد الأعلی بن یزید الکلبی
  58. عبد الرحمن الارحبی
  59. عبد الرحمن بن عبد ربه الانصاری
  60. عبد الرحمن بن عروه الغفاری
  61. عبد الرحمن بن مسعود التیمی
  62. عبد الله بن ابی بکر (چنان که جاحظ در کتاب الحیوان آورده وی از کسانی است که در واقعه کربلا به شهادت رسیده است.)
  63. عبد الله بن بشر الخثعمی
  64. عبد الله بن عروه الغفاری
  65. عبد الله بن عمیر بن جناب الکلبی
  66. عبد الله بن یزید العبدی
  67. عبید الله بن یزید العبدی
  68. عقبه بن سمعان
  69. عقبه بن الصلت الجهنی
  70. عماره بن صلخب الازدی
  71. عمران بن کعب بن حارثه الاشجعی
  72. عمار بن حسان الطائی
  73. عمار بن ابى سلامه دالانى
  74. عمرو بن عبد الله الجندعی
  75. عمرو بن خالد الازدی
  76. عمرو بن خالد الصیداوی
  77. عمرو بن قرظه الانصاری
  78. عمرو بن مطاع الجعفی
  79. عمرو بن جناده الانصاری
  80. عمرو بن ضبیعه الضبعی
  81. عمرو بن کعب
  82. قارب (آزاد شده امام حسین علیه السلام)
  83. قاسط بن زهیر التغلبی
  84. قاسم بن حبیب الازدی
  85. کردوس التغلبی
  86. کنانه بن عتیق التغلبی
  87. مالک بن دودان
  88. مالک بن عبد الله بن سریع الجابری
  89. مجمع الجهنی
  90. مجمع بن عبد الله العائذی
  91. محمد بن بشیر الحضرمی
  92. مسعود بن الحجاج التیمی
  93. مسلم بن عوسجه
  94. مسلم بن کثیر الازدی
  95. مقسط بن زهیر التغلبی
  96. منجح (آزاد شده امام حسن علیه السلام)
  97. موقع بن ثمامه الاسدی
  98. نافع بن هلال الجملی
  99. نصر (آزاد شده امام علی علیه السلام)
  100. نعمان بن عمرو الراسبی
  101. نعیم بن عجلان الانصاری
  102. واضح الرومی (آزاد شده حارث سلمانی)
  103. وهب بن عبدالله کلبى
  104. یزید بن ثبیط العبدی
  105. یزید بن زیاد بن مهاصر الکندی
  106. یزید بن مغفل الجعفی

اسامی قاتلان شهدای کربلااز آل ابی طالب تا آنجا که در تاریخ آمده، به این ترتیب است: (اول اسم شهدا آمده و سپس اسامی قاتلان)

۱- امام حسین(ع): شمربن ذی‏الجوشن، سنان بن انس نخعی، حصین بن تمیم، خولی بن یزید و زرعه بن شریک.

۲- علی اکبر(ع) پسر امام حسین(ع): مره بن منقذ و همیارانش.

۳- عبدالله بن حسین پسر شیرخوار امام حسین که معروف به علی اصغر است: حرمله بن کاهل اسدی.

۴- عبدالله بن علی پسر امیر المؤمنین(ع): هانی بن ثبیت حضرمی.

۵- ابوالفضل العباس بن امیرالمؤمنین: یزید بن رقاد و حکیم بن طفیل.

۶- جعفربن امیرالمؤمنین(ع): هانی بن ثبیت حضرمی.

۷- عثمان بن امیرالمؤمنین(ع): خولی بن یزید و ابانی داری.

۸- محمدبن امیرالمؤمنین(ع): ابانی داری.

۹- ابوبکر بن حسن بن علی(ع): عبداله بن عقبه غنوی.

۱۰- عبد الله بن حسن بن علی(عِ: حرمله بن کاهل اسدی.

۱۱- قاسم بن حسن بن علی(ع): عمربن سعد بن نفیل ازدی.

۱۲- عون بن عبدالله بن جعفر طیار: عبدالله بن قطبه بهانی.

۱۳- محمدبن عبدالله جعفرطیار: عامربن نهشل تمیمی.

۱۴ جعفربن عقیل بن ابی طالب: بشر همدانی.

۱۵- عبدالرحمن بن عقیل بن ابی طالب: عثمان بن خالد جهنی.

۱۶- عبدالله بن مسلم بن عقیل بن ابی طالب: عامربن صعصعه.

۱۷- ابوعبیدالله بن مسلم بن عقیل بن ابی طالب: عمروبن صبیح صیدادی.

۱۸- محمدبن ابی سعید بن عقیل بن ابی طالب: لقیط بن ناشر جهنی.

این تعداد از شهدای کربلا از خاندان ابی طالب هستند و از آن‏جا که آل ابی طالب و آل علی مقام ولایی در بین مسلمانان داشتند اسامی قاتلان شهدای کربلا از این خاندان در تاریخ ضبط شده است ولی بیشتر شهدای کربلا قاتلانشان ضبط نشده است.

۱۹- سلیمان، آزاد شده امام حسین(ع): سلیمان بن عوف حضرمی.

۲۰- مسلم بن عوسجه اسدی: عبدالله ضبابی، عبدالله بن خشکاره و مسلم بن عبدالله ضبابی.

۲۱- زهیر بن قین: کثیر بن عبدالله و مهاجربن اوس تمیمی.

۲۲- حبیب بن مظاهر اسدی: حصین بن نمیر، بدیل بن صریم و یک مرد تمیمی.

۲۳- حربن یزید ریاحی: ایوب بن مسرح و همدستانش.

۲۴- بریربن خضیر همدانی: بحیربن اوس ضبی.

۲۵- همسر وهب بن عبدالله بن حباب کلبی: غلام شمربن ذی الجوشن.

۲۶- عمیربن عبدالله مذحجی: مسلم ضبابی و عبدالله بجلی.

۲۷- هلال بن نافع: شمر بن ذی الجوشن.

۲۸- ابوعمرو نهشلی: عامربن نهشل ثعلبی

می پسندم(۰)نمی پسندم(۰)